Bernice Rubens

Bernice Rubens
Ganwyd	26 Gorffennaf 1923  Caerdydd
Bu farw	13 Hydref 2004  o strôc  Royal Free Hospital
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Prifysgol Caerdydd Prifysgol Cymru Ysgol Uwchradd Caerdydd
Galwedigaeth	nofelydd, llenor, sgriptiwr, cyfarwyddwr ffilm, cyfarwyddwr
Swydd	beirniad Gwobr Booker
Gwobr/au	Gwobr Man Booker

Nofelydd o Gymraes oedd Bernice Rubens (26 Gorffennaf 1928 – 13 Hydref 2004). Hi oedd y fenyw gyntaf i ennill Gwobr Booker, yn 1970 am The Elected Member.

Fe'i ganed yn ardal Splott, Caerdydd yn ferch i Eli Reuben, mewnfudwyr Iddewig a'i wraig Dorothy. Roedd ei thad yn hannu o Lithwania ac yn bwriadu teithio i Efrog Newydd am fywyd newydd yn yr UDA. Ar ôl cael ei dwyllo gan werthwr tocynnau yn Hamburg, ni gyrhaeddodd yn bellach na Chaerdydd a penderfynodd aros yno. Roedd teulu ei mam wedi ffoi o Wlad Pwyl.^[1]

Ysgrifennodd Rubens 24 o nofelau, a’u themau’n amrywio o deulu i Iddewiaeth.

Yn Mehefin 2024, dadorchuddiwyd Plac Porffor ar hen dŷ ei theulu yn y Rhath, Caerdydd. Cafodd cynllun Placiau Porffor ei lansio yn 2017 gan wirfoddolwyr er mwyn gwella ymwybyddiaeth o gyfraniad menywod yng Nghymru.^[2]

1. ↑ "Dadorchuddio Plac Porffor er cof am y Gymraes gyntaf i ennill Gwobr Booker". Golwg360. 2024-06-21. Cyrchwyd 2024-06-21.
2. ↑ Morris, Steven (2024-06-21). "Bernice Rubens, first woman to win Booker, honoured with Cardiff plaque". The Guardian (yn Saesneg). ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 2024-06-21.